Eenzaam met Kerst
Categorie : kerst
Het kerst verhaal of eigenlijk de verhalen rondom de geboorte van Jezus zijn complex. Het is een aaneenschakeling van trauma en drama. In onze Westerse cultuur is de viering van kerst verworden tot een romantisch moment van samenzijn en vrede. Maar het kerstverhaal zelf was niet zoet of romantisch en het was ook geen moment van samen zijn of vrede. Het verhaal van kerst is een verhaal van eenzaam gedoe. Kerst is het “feest” van de machteloze eenzaamheid. Eigenlijk is de geboorte van Jezus en het gedoe er omheen wel iets om te gedenken, maar niet iets om te vieren.
De eenzaamheid van Maria met Kerst
Na het dappere JA van Maria tegen de engel, komt de tijd van de eenzaamheid van Maria: hoe vertel ik het Jozef? De eenzaamheid van Jozef, mijn verloofde ging vreemd, wordt opgelost door een nachtelijk bezoek van een engel. Maar nu is het hun gehoorzaamheid, die hen beide isoleert in een samenleving waar zwangerschap voor het huwelijk niet een geaccepteerd verschijnsel is. Jaren later achtervolgt het Jezus nog steeds en zeggen zijn tegenstanders tartend tegen hem, “wij zijn niet uit overspel geboren” ….
Geen plaats voor mij met Kerst
Kerst is het verhaal van een gedwongen reis naar een stad waar een jong stel geen eigen plek heeft, omdat een op geld en macht beluste ellendeling een volkstelling wil houden. Tellen doe je immers alleen maar zodat je weet hoeveel belasting je kan innen. Er was geen plaats in de herberg dus wordt een voederbak een wieg. Kerst is het verhaal van het kind dat zelfs in zijn geboorte niet thuis kan zijn. Johannes zegt, “Hij kwam tot de zijnen en die hebben hem niet aangenomen”. Je alleen voelen, afgesneden zijn van familie en vrienden; het is allemaal onderdeel van het kerstverhaal. Jezus was eenzaam met kerst. Maria was eenzaam met kerst.
Ja er komen herders om het kind te zien… Iedere moeder die net een bevalling heeft meegemaakt weet dat je op dat moment aan van alles behoefte hebt, behalve aan een paar wildvreemde mannen die je kindje komen bekijken. Maar ja, de befaamde Oosterse gastvrijheid maakt dat je dan toch zegt;’ kom maar kijken’. Veel keuze hadden ze niet, net zoals veel mensen nu met Kerst de keuze niet durven te maken om gewoon lekker thuis te blijven, maar zich voegen naar de kerstnorm van “gezellig en samen”. Veel mensen zijn ook in gezelschap eenzaam met kerst.
De herders gaan verheugd naar huis, Maria blijft in stille verwarring achter. Ach die Maria, gezegende onder de vrouwen, meisje dat zoveel mee moest maken en probeerde te begrijpen wat God met haar jonge leven deed. “Een zwaard zal door je hart gaan”, zegt Simeon in de tempel tegen haar. De bevrijding van de wereld komt mede door haar tranen tot stand. Geen wonder dat de kerk haar later eert om wie zij is.
Een machteloze vlucht en kerst
Na kerst komt het verhaal van de magiërs uit het Oosten. Je bent nog geen twee jaar oud en dan ben je al vluchteling omdat een op macht belust mens alle baby’s in de streek vermoordt… Een jong Joods stel mensen en hun kindje worden uit hun sociale omgeving gerukt om in een land waar de Jodenhaat groot was een plekje te vinden. Geen familie, geen vrienden die hun helpen. Ze zijn alleen met hun kwetsbare en kostbare geheim. Maken dat je wegkomt voor de lange arm van moordenaars van Herodes. Kerst is het verhaal van God die de machteloze wordt om ons zo te bevrijden. ’t Is een verhaal waar ik somber van kan worden, een bikkelhard reëel verhaal. Het is het verhaal van de machteloosheid. God die mens wordt en zich zo met ons identificeert met onze eenzaamheid en machteloosheid. Het goede nieuws van onze bevrijding wordt in tranen gecreëerd.
Kerst, de eenzame machteloosheid van God
Gods zegen voor iedereen die niet happy is met Kerst…Ik hoop dat je de stem van de Vredevorst hoort die zegt; ‘Ik snap je, kom maar bij mij’, Want het kind dat met Kerst wordt geboren heet Emanuel, God met ons. Je bent niet alleen in je pijn, je verdriet en je eenzaamheid. Al is er nog zoveel duisternis om je heen, Hij werd geboren in onze duisternis en machteloosheid om bij ons te zijn en ons eruit te halen. Het verhaal van kerst is niet romantisch en het is geen familiefeest. Integendeel het is het verhaal van de eenzame machteloosheid van God die zijn opwachting maakt in het leven van twee bange eenzame mensen. Mag ik een oproep doen om dit jaar kerst niet te vieren maar dat te gedenken? En in navolging van de grote Vredevorst juist niet bij familie te zijn, maar bij iemand die alleen is. Is dat niet het ware kerst vieren. Omzien naar de weduwen, de wezen en andere eenzamen in hun druk en eenvoudig in het voetspoor van jouw God te wandelen? Gezegend kerstfeest.